فرش ترنج دار چیست | راهنمای خرید

دسته بندی فرش بر اساس طرح و نقشه، به ویژه در فرش های ماشینی، از جمله معیارهای مختلفی است که برای انتخاب آن وجود دارد. انتخاب فرش برای خریداران گاهی اوقات با دشواری هایی همراه است. به عنوان مثال، ممکن است فردی قصد خرید فرش کلاسیک و سنتی برای محیط خود را داشته باشد، اما در انتخاب بین فرش ترنج دار و بدون ترنج دچار تردید شود.

فرش ترنج دار چیست؟ در گذشته، تنوع طرح های فرش محدودتر بود، اما امروزه با پیشرفت صنعت فرش ماشینی، طرح ها و نقشه های بسیاری وارد بازار شده است. به عنوان مثال، در گذشته تمام فرش های سنتی و کلاسیک دارای ترنج بودند، اما در حال حاضر نقشه های زیبای بسیاری از فرش های بدون ترنج نیز در بازار فرش ماشینی عرضه شده است که این موضوع انتخاب را برای خریداران دشوارتر می کند.

فرش ترنج دار چیست؟

در قالی های قدیمی، طرح باغ مانندی را می بینیم که با جوی های آب به هم مرتبط شده اند. این طرح باغی در اشکال هندسی مختلف فرش از جمله مستطیلی، دایره ای، گرد و مربعی دیده می شود. برخی معتقدند که اولین طرح های قالی از گلستان و باغ الهام گرفته شده است، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که ابتدا این طرح بر روی جلد قرآن وجود داشته و بعدها مورد توجه طراحان و نقشه کشان قالی قرار گرفته است.

بیشتر فرش های ایرانی دارای ویژگی هایی چون لچک و ترنج هستند که طرحی عمومی، زیبا و معروف در فرش های ایرانی است و از دوران شاه عباس تا کنون در نقشه کشی قالی و زمینه فرش کاربرد فراوانی داشته است.

مطالعه بیشتر: خرید جدید ترین انواع فرش ماشینی با تضمین قیمت

ترنج در فرش چیست؟

ترنج که در لغت به معنی میوه بالنگ است، یکی از عناصر اصلی و زیبای فرش ایرانی به شمار می‌رود. این نقش معمولاً به شکل دایره، بیضی یا نواری در مرکز فرش قرار گرفته و فضای مشخصی را به خود اختصاص می‌دهد. ترنج فرش با استفاده از نقوش متنوعی مانند شاخ و برگ و طرح‌های اسلیمی شکل می‌گیرد و به دلیل رنگ‌ها و طرح‌های خاص خود، جلوه‌ای ویژه و برجسته نسبت به زمینه فرش دارد. به همین دلیل، ترنج فرش به عنوان یک کادر مرکزی یا مدال در وسط فرش خودنمایی می‌کند.

به طور کلی به مجموع چند ترنج که به صورت تو در تو قرار گرفته باشند، کاسه نیم کاسه گفته می شود. ترنج از بخش های مختلفی تشکیل شده که مهم ترین آن ترنج مرکزی یا همان ترنج اصلی فرش است. در قسمت های بالا و پایین ترنج، قطعاتی به آن متصل شده اند که فضای خالی این قسمت ها را پر می کنند و به عنوان یک عنصر خاص در فرش شناخته می شوند.

طرح ترنج ها بسته به منطقه ای که در آن بافته شده اند، گوناگون می باشند. برای نمونه در شهر اصفهان و به طور خاص در فرش کاشان، ترنج مرکزی از اندازه ای بزرگ برخوردار است.

مطالعه بیشتر: انواع طرح فرش ایرانی و تاریخچه آن‌ها

تاریخچه فرش ترنج دار چیست؟

فرش ترنج‌دار با قدمتی ۲۵۰۰ ساله، به عنوان اولین فرش بافته شده توسط ایرانیان شناخته می‌شود. قدیمی‌ترین طرح موجود از فرش ایرانی، نقشه فرش ترنج‌دار است که قدمت آن به قرن پانزدهم میلادی می‌رسد. این طرح در دوره تیموریان به دلیل توجه حاکمان، گسترش بسیاری یافت و در دوره صفویه به یکی از پرطرفدارترین طرح‌ها تبدیل شد و به عنوان یکی از مشخصات قالی‌های این دوره شناخته شد. بنابراین، می‌توان طرح ترنج را یکی از جذاب‌ترین طرح‌های فرش از قرن پانزدهم تا کنون دانست.

انواع ترنج

ترنج یکی از نقوش پرکاربرد در فرش ایرانی است که انواع مختلفی دارد. از جمله این انواع می‌توان به ترنج بیرونی، ترنج میانی، ترنج دوتایی، کلاله، ترنج هندسی، ترنج سه‌گانه، برگ ترنج، گل ترنج، شمسه، ترنج چهارسر، ترنج دوسر، نیم ترنج، سر ترنج، ته ترنج، ترنج مداخل، ترنج دندان موشی، ترنج سبک اصفهان، ترنج بلوردی و ترنج شاه عباسی اشاره کرد.

فرش‌های ترنج‌دار و افشان از دیرباز مورد توجه بوده‌اند و به دلیل زیبایی و اصالت خود، همواره در دکوراسیون داخلی منازل و اماکن مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فرش‌ها با گذشت زمان نه تنها از مد نمی‌افتند، بلکه به دلیل ویژگی‌های خاص خود، همواره جایگاه ویژه‌ای در بین علاقه‌مندان به هنر فرش‌بافی دارند.

مطالعه بیشتر: انواع طرح فرش ماشینی | بررسی 17 طرح پرطرفدار 1403

مزایای استفاده از فرش ترنج دار چیست؟

فرش های ترنج دار با طراحی خاص خود که شامل یک نقطه ی مرکزی برجسته است، به فضا عمق و زیبایی ویژه ای می بخشند. این فرش ها به خصوص در فضاهای بزرگ و باز، به عنوان نقطه ی کانونی اتاق عمل می کنند و نگاه ها را به خود جلب می کنند. اگر اتاق پذیرایی شما بزرگ است، استفاده از فرش های ترنج دار با رنگ های غنی مانند سرمه ای، قرمز یا طلایی می تواند زیبایی فضا را افزایش دهد و حس شکوه و جلال بیشتری به آن ببخشد.

اگر اتاق کوچک تری دارید، می توانید با انتخاب فرش های ترنج دار با رنگ های روشن تر مانند کرم یا آبی روشن، فضا را بزرگ تر و بازتر نشان دهید. البته این ویژگی مربوط به رنگ فرش است و موقعی درست است که شما به این نوع فرش علاقمند باشید قصد خرید فرش ترنج دار را داشته باشید. یکی دیگر از مزایای فرش های ترنج داراین است که به دلیل طراحی های کلاسیک و مجلل خود، به راحتی با مبلمان و دکوراسیون های سنتی و کلاسیک هماهنگ می شوند.

مقایسه و تفاوت فرش بدون ترنج و فرش ترنج دار چیست؟

انتخاب فرش مناسب برای خانه، همواره تصمیمی مهم برای زیبایی و دکوراسیون آن بوده است. فرش ترنج دار یا بدون ترنج، بسته به اندازه اتاق، سبک دکوراسیون و سلیقه شخصی افراد، می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. فرش ترنج دار، با طراحی برجسته و جذاب خود، به فضای پذیرایی شخصیت و هویتی خاص می‌بخشد و به عنوان یک نقطه کانونی در اتاق عمل می‌کند.

این نوع فرش، به دلیل استفاده از نقش ترنج به عنوان یکی از نقوش اصلی طراحی فرش ایرانی، با دکوراسیون و معماری اصیل و سنتی ایرانی هماهنگی بیشتری دارد. در مقابل، فرش بدون ترنج برای فضاهای کوچک‌تر و دکوراسیون‌های مدرن مناسب‌تر است. در نهایت، انتخاب بین این دو نوع فرش، کاملا سلیقه‌ای بوده و به ترجیحات شخصی افراد بستگی دارد.

در سال های اخیر، فرش های ماشینی با طرح های ترنج دار مدرن و فانتزی نیز توسط طراحان تولید شده اند. در دسته فرش های مدرن و فانتزی، می توان انواع فرش ماشینی را با طرح و رنگ های گوناگون مشاهده کرد. فرش های مدرن و فانتزی ترنج دار، به عنوان یکی از جذاب ترین و خاص ترین طرح های موجود در مجموعه فرش جعفری شناخته می شوند.

در طراحی دکوراسیون داخلی، انتخاب فرش مناسب با توجه به ابعاد فضا و سلیقه‌ی شخصی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگر فضای کوچکی در اختیار دارید و به دنبال ایجاد حس بازتر و آزادتر در محیط هستید، فرش بدون ترنج می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. این نوع فرش‌ها با پراکندگی الگوها و نقوش خود، فضا را بزرگ‌تر و دلبازتر نشان می‌دهند و به شما کمک می‌کنند تا از تمام فضای موجود به بهترین شکل ممکن استفاده کنید. علاوه بر این، استفاده از فرش‌هایی با رنگ روشن مانند کرم، طوسی یا نقره‌ای، در مقایسه با فرش‌های تیره رنگ مانند سرمه‌ای، مشکی، ذغالی یا دودی، فضا را بازتر و بزرگ‌تر جلوه می‌دهد.