- فرش ماشینی
انتخاب بر اساس شانه
انتخاب بر اساس طرح
- کناره
- قالیچه
- پیشنهادت شگفت انگیز
نخ خاب فرش چیست (تاثیر نخ خاب در نرمی و دوام فرش‌ها)
نخ خاب فرش از مهم‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده‌ی فرش به شمار می‌رود و اولین چیزی است که توجه خریدار را جلب می‌کند. وقتی دست خود را روی سطح فرش می‌کشید، در واقع با نخ خاب آن در تماس هستید. چه فرش ماشینی باشد و چه دستباف، ساختار آن از نخ تار، پود و نخ خاب شکل گرفته است.
در این فرآیند، ابتدا نخ‌های پود به‌صورت متناوب از میان تارها عبور داده می‌شوند تا زمینه‌ای برای گره زدن نخ خاب ایجاد شود. همه‌ی فرش‌های ماشینی – به جز گلیم‌ها که با در هم تنیدن تار و پود، کار بافت به پایان می‌رسد – با گره‌زدن نخ‌های خاب روی سطح فرش ساخته می‌شوند.
در ادامه این مطلب، به معرفی انواع نخ خاب و تأثیر آن بر جلوه و زیبایی فرش می‌پردازیم.
نخ خاب فرش چیست؟
در فرآیند بافت فرش معمولاً از سه نوع نخ استفاده می‌شود: نخ تار، نخ پود و نخ خاب.
نخ خاب که با نام نخ پرز هم شناخته می‌شود، همان بخش قابل لمس و نمایان فرش است که گره‌های اصلی فرش را شکل می‌دهد. هرچه کیفیت نخ خاب بالاتر باشد، جلوه و زیبایی فرش هم بیشتر خواهد بود.
در واقع، مرغوب بودن نخ خاب یکی از عواملی‌ست که می‌تواند به‌طور مستقیم بر قیمت نهایی فرش تأثیر بگذارد و در کنار عواملی مثل تراکم بافت، نقش مهمی در تصمیم‌گیری خریداران ایفا کند؛ چه فرش ماشینی باشد و چه دستباف.
نخ خاب در ضخامت‌های مختلف تولید می‌شود و نکته جالب این است که هرچه عدد نمره نخ بیشتر باشد، ضخامت آن کمتر خواهد بود.
نقش نخ خاب فرش چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، نخ خاب در کنار نخ‌های تار و پود، تأثیر قابل توجهی در کیفیت و ظاهر فرش دارد. امروزه نخ‌های استفاده شده در فرش‌ها از مواد مختلفی تولید می‌شوند و هرچه ضخامت نخ بیشتر باشد، فرش هم ضخیم‌تر خواهد شد. این ویژگی باعث می‌شود که نشستن، دراز کشیدن یا استفاده روزانه از فرش راحت‌تر باشد.
یکی از نمونه‌های بارز تاثیر نخ خاب در فرش‌ها، فرش‌های گبه است. این فرش‌ها معمولاً با نخ‌های ضخیم‌تر و با ارتفاع بیشتر بافته می‌شوند. هرچه ارتفاع نخ خاب بیشتر باشد، فرش نیز نرمی و ضخامت بالاتری خواهد داشت که حس راحتی بیشتری به کاربر منتقل می‌کند.
ارتفاع نخ خاب علاوه بر اینکه نرمی فرش را بیشتر می‌کند، به افزایش وزن کلی آن نیز منجر می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود فرش کمتر از جای خود حرکت کند و نیازی به استفاده از پدهای زیر فرشی نباشد. به طور کلی، نخ خاب جزء اصلی و تاثیرگذار در ویژگی‌هایی چون زیبایی، دوام، وزن، ضخامت، قیمت و دیگر خصوصیات فرش محسوب می‌شود.
مطلب پیشنهادی: گبه چیست؟ ویژگی و مزایای استفاده از آن در منزل
انواع نخ خاب
امروزه در صنعت فرش ماشینی مدرن، از انواع مختلفی از الیاف به‌عنوان نخ خاب استفاده می‌شود. در میان الیاف‌هایی که در فرش‌های ماشینی به‌کار می‌روند، چند نوع از محبوبیت و کاربرد بیشتری برخوردارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:
- نخ خاب اکریلیک: این نوع نخ یکی از پرمصرف‌ترین و باکیفیت‌ترین نخ‌ها در فرش ماشینی به شمار می‌رود. ظاهر و بافت آن شباهت زیادی به پشم دارد. از جمله ویژگی‌های برجسته آن می‌توان به پرزدهی بسیار کم، طول عمر بالا، مقاومت مناسب در برابر رطوبت، مواد شوینده، سایش و گرما، ثبات رنگ بالا، بدون بو بودن، بدون حساسیت اشاره کرد.
- نخ پلی‌استر: ویژگی‌هایی مثل دوام قابل قبول، ضدحساسیت بودن، شست‌وشوی آسان، نرمی مطلوب و برگشت‌پذیری خوب باعث شده که از آن در فرش‌های ماشینی استفاده زیادی شود.
- نخ پروپیلن: این نوع نخ معمولاً در بافت فرش فانتزی و گبه استفاده می‌شود و ویژگی‌هایی مشابه با نخ پلی‌استر دارد. از خصوصیات برجسته آن می‌توان به مقاومت در برابر مواد شیمیایی، دوام بالا در شستشو، ثبات رنگ و خاصیت ارتجاعی خوب اشاره کرد.
- نخ فیلامنت: نخ‌های فیلامنت که بر پایه پلی‌استر و پلی‌پروپیلن تولید می‌شوند، دارای ضخامت و حجم زیادی هستند. این نخ‌ها از نظر عملکرد، می‌توانند با نخ اکریلیک رقابت کنند. ویژگی‌هایی همچون نداشتن پرز، براق بودن، ثبات رنگ، عدم ایجاد آلرژی، مقاومت خوب در برابر گرما، شست‌وشو و پارگی، همچنین بازگشت‌پذیری بالا از جمله مزایای آن‌ها به شمار می‌رود.
ارتفاع نخ خاب فرش
ارتفاع نخ خاب به طور کلی میزان بلندی هر گره یا رشته نخ در ساختار فرش را مشخص می‌کند. در فرش‌های ماشینی، این ارتفاع با توجه به میزان شانه و تراکم فرش تعیین می‌شود. به طور کلی، هر چه تعداد شانه و تراکم فرش افزایش یابد، ارتفاع نخ خاب کاهش می‌یابد. به عنوان نمونه، فرش طرح ۷۰۰ شانه معمولاً نخ خابی به بلندی ۱۱ میلی‌متر دارند، در حالی که این میزان در فرش‌های ۱۰۰۰ شانه به حدود ۹ میلی‌متر و در فرش‌های ۱۲۰۰ شانه به ۸ میلی‌متر می‌رسد.
نقش نخ خاب فرش در فرآیند شست‌وشوی آن
نخ خاب در فرش‌های ماشینی، همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، بسته به انواع الیاف فرش ماشینی، ارتفاع و ضخامت می‌تواند متفاوت باشد. همچنین هرچه تعداد شانه‌های فرش بیشتر باشد، معمولاً ارتفاع نخ خاب نیز تغییر می‌کند؛ ممکن است افزایش یا کاهش یابد.
جالب است بدانید که نخ خاب در نحوه شست‌وشوی فرش هم نقش مهمی دارد، زیرا هر نوع الیافی در برابر مواد شوینده یا گرما واکنش خاص خودش را نشان می‌دهد.
جمع بندی
عوامل متعددی بر زیبایی، جذابیت، لطافت، کیفیت و قیمت فرش‌ها اثر می‌گذارند. در این میان، شانه و تراکم از جمله مهم‌ترین مشخصه‌ها به شمار می‌آیند، اما نخ خاب به عنوان عنصر اصلی در ساختار فرش، نقشی کلیدی دارد. در حقیقت، نخ‌های خواب شامل رشته‌ها و گره‌هایی می‌شوند که سطح فرش را می‌پوشانند و به‌طور ساده‌ای قابل احساس هستند. این نوع نخ می‌تواند بر تمام ویژگی‌های ذکر شده تأثیرگذار باشد. نخ‌های خاب در انواع مختلفی مانند اکریلیک، پلی‌استر، پلی‌پروپیلن، پشم، ابریشم و سایر مواد تولید می‌شوند.
فهرست محتوا
آخرین مقالات
