در دنیای فرش ماشینی، شانه و تراکم دو اصطلاح کلیدی هستند که به طور مستقیم بر کیفیت، زیبایی و دوام فرش تاثیر می‌گذارند. با این حال، در کنار این دو فاکتور، عوامل دیگری نیز وجود دارند که باید در هنگام خرید فرش ماشینی مورد توجه قرار گیرند.
در این مقاله، به بررسی دقیق شانه فرش می‌پردازیم و به سوالات متداولی مانند تاثیر شانه بر دوام فرش و نحوه محاسبه شانه و تراکم پاسخ می‌دهیم. هدف ما از این نوشته، ارائه راهنمایی جامع به شما برای انتخاب آگاهانه و خرید فرش ماشینی متناسب با نیازها و سلیقه‌تان است.
در ادامه، به بررسی جزئیات این موضوعات خواهیم پرداخت.
- تعریف دقیق شانه فرش
- رابطه شانه با کیفیت و دوام فرش
- تاثیر شانه بر قیمت فرش
- ملاحظات مهم در هنگام انتخاب فرش بر اساس شانه و تراکم
با مطالعه کامل این مقاله، اطلاعات لازم برای انتخاب فرش ماشینی ایده‌آل خود را به دست خواهید آورد.
تراکم فرش چیست؟
نام تراکم و شانه فرش را زیاد شنیده اید اما قبل از اینکه به تعریف شانه فرش بپردازیم به تعریف مختصری از تراکم اشاره کرده ایم. شما می توانید برای جزئیات بیشتر در رابطه با تراکم فرش و اهمیت آن اینجا کلیک کنید. اما در ادامه برای یادآوری آن توضیح کوتاهی ارائه داده ایم. تراکم فرش به تعداد گره‌ها در هر متر مربع فرش اشاره دارد. این عدد نشان‌دهنده‌ی کیفیت و دوام فرش است. هرچه تراکم فرش بیشتر باشد، فرش سفت‌تر، محکم‌تر و بادوام‌تر خواهد بود. همچنین، ظرافت بافت فرش با افزایش تراکم بیشتر می‌شود و نقوش فرش با جزئیات دقیق‌تر و ظریف‌تر به نمایش در می‌آیند. به طور خلاصه، تراکم بالا در فرش، نشان‌دهنده‌ی کیفیت بالا و مرغوبیت آن است.
هرچه شانه فرش بیشتر باشد، فرش ظریف تر و زیباتر خواهد بود. اما هرچه فرش تراکم بیشتری داشته باشد فرش نهایی جذاب تر و محکم تر می باشد. در حالی که فرش‌های تراکم بالا مزایای خاص خود را دارند، نباید ارزش و ویژگی‌های فرش‌های ماشینی با شانه و تراکم کمتر را نادیده گرفت.
در حالی که عده‌ای تراکم و وزن فرش را یکسان می‌پندارند، این دو مفهوم مجزا بوده و واحدهای سنجش متفاوتی دارند.
جدول تراکم و تعداد گره‌های بافت طولی فرش
در جدول زیر اطلاعات مربوط به انواع شانه فرش، تراکم و تعداد گره‌های بافت طولی فرش را ارائه می‌دهد.
| شانه فرش | تراکم فرش | گره در 1 متر طول | گره در 1 متر عرض |
| 320 شانه | 960 | 320 | 320 |
| 440 شانه | 1320 | 440 | 440 |
| 500 شانه | 1500 | 500 | 500 |
| 700 شانه | 2100 2250 2400 2550 2700 | 700 750 800 850 900 | 700 |
| 1000 شانه | 3000 | 1000 | 1000 |
| 1200 شانه | 3600 | 1200 | 1200 |
| 1500 شانه | 4500 | 1500 | 1500 |
| 1600 شانه | 4800 | 1600 | 1600 |
شانه فرش چیست؟
در دستگاه‌های بافندگی، قسمتی به نام شانه وجود دارد که تار فرش از بین آن عبور می‌کند. این شانه که در فرش‌های ماشینی به عنوان تراکم عرضی هم شناخته می‌شود، در واقع به تعداد گره‌ها یا ریشه‌ها در یک متر از عرض فرش اشاره دارد. واحد شمارش تراکم، متر است و به راحتی قابل محاسبه می‌باشد. تراکم عرضی، که در بخش‌های گره‌بافته شده‌ی فرش وجود دارد، به عنوان شانه فرش شناخته می‌شود. برای مثال، اگر در هر متر از عرض فرش، هزار گره وجود داشته باشد، به آن فرش ۱۰۰۰ شانه می‌گویند. محاسبه‌ی شانه فرش به آسانی با اندازه‌گیری تعداد گره‌ها در یک پنجم یا یک دهم متر امکان‌پذیر است.
در ادامه لیست پرفروش ترین فرش ها با شانه های مختلف اشاره کرده ایم:
تاثیر شانه فرش بر کیفیت و ماندگاری آن تا چه حد است؟
شانه فرش، که به تعداد گره‌ها در هر اینچ مربع اشاره می‌کنند، تنها شاخص‌های کیفیت فرش نیستند. درک واقعی کیفیت فرش مستلزم بررسی عمیق‌تر عواملی است که در ساخت آن دخیل هستند. عواملی مانند جنس انواع الیاف فرش ماشینی، وزن نخ، پیچیدگی بافت و تراکم، همگی نقش مهمی در تعیین استحکام، طول عمر و زیبایی فرش دارند. با شناخت این فاکتورها و در نظر گرفتن آنها در کنار شانه و تراکم، می‌توانیم به درک صحیحی از کیفیت فرش و تناسب آن با نیازهایمان دست پیدا کنیم.
با در نظر گرفتن تمام موارد ذکر شده و همچنین گارانتی ارائه شده برای فرش، می‌توان به طور کلی از کیفیت فرش و طول عمر مفید آن آگاهی کسب کرد. به طور کلی، بالاترین تراکم و شانه فرش ماشینی از دوام بیشتری برخوردار هستند و این امر به معنای استفاده طولانی‌تر از فرش خواهد بود.
اهمیت شانه فرش در چیست؟
انتخاب فرش مناسب برای خانه شما فقط به زیبایی آن محدود نمی‌شود، بلکه باید به عملکرد آن نیز توجه داشته باشید. پس از انتخاب طرح، رنگ، شانه و تراکم فرش، باید مطمئن شوید که فرش تا حد ممکن به طرح اصلی که از آن الهام گرفته شده نزدیک باشد. تراکم فرش نقش اساسی در تعیین مقاومت آن در برابر ساییدگی و پارگی‌های روزمره دارد. برای درک اهمیت تراکم فرش، در ادامه به این سوال پاسخ می‌دهیم که چرا شانه فرش مهم است؟
حفظ بافت فرش
بافت فرش، حس و ظاهری دلنشین به آن می‌بخشد و نقش مهمی در زیبایی و اصالت فرش ایفا می‌کند. این بافت به هنگام قدم زدن روی فرش، باید استحکام خود را حفظ کند و در گذر زمان شکل و فرم خود را از دست ندهد. خوابیدن گره‌ها و ساییدگی فرش، معضلاتی هستند که در اثر ترافیک سنگین (رفت و آمد زیاد) و یا قرار گرفتن فرش در زیر مبلمان، میز، صندلی و اجسام سنگین دیگر به وجود می‌آیند.
با انتخاب فرش مناسب و باکیفیت، می‌توانید سال‌ها از زیبایی و لطافت آن لذت ببرید و نگران آسیب دیدن بافت و فرم آن نباشید.
زیبایی ماندگار
فرش‌ها نقشی کلیدی در زیبایی و ایجاد حس و حال مطلوب در دکوراسیون منزل شما ایفا می‌کنند. انتخاب فرش مناسب می‌تواند اولین حس دلنشین را در بدو ورود به خانه رقم بزند و فضایی نرم و دلنشین را در هر اتاق به ارمغان بیاورد. تناسب بین شانه و تراکم فرش، زیبایی آن را دو چندان می‌کند و انتخاب تراکم متناسب با سلیقه شما، جلوه‌ای لوکس و مجلل به فضای داخلی منزل شما خواهد بخشید.
برای اینکه فرش شما سال‌های سال زیبایی خود را حفظ کند و به شما در داشتن خانه‌ای گرم و دلنشین کمک کند، مراقبت صحیح از آن بسیار مهم است. تمیز کردن منظم فرش و توجه به دستورالعمل‌های مربوط به نگهداری آن، در کنار انتخاب فرشی با تراکم مناسب، ضامن زیبایی و ماندگاری کفپوش شما خواهد بود. برای اطمینان از کیفیت فرش و تناسب آن با نیازهایتان، یادگیری نحوه محاسبه شانه فرش الزامی است. با کمی دقت و صرف زمان، می‌توانید از فرش خود به بهترین نحو مراقبت کرده و از زیبایی و لطافت آن برای سال‌های متمادی لذت ببرید.
تفاوت فرش‌های شانه و تراکم بالا با فرش‌های شانه و تراکم پایین
تعداد گره‌های خواب و پرزهای فرش در هر متر مربع به طور مستقیم با تراکم و شانه فرش مرتبط است. افزایش تراکم و شانه فرش منجر به افزایش تعداد گره‌های خواب و پرزها می‌شود. همچنین، با بالا رفتن تراکم و شانه، نخ‌های مورد استفاده در بافت فرش باید ظریف‌تر و نازک‌تر شوند، در نتیجه ارتفاع نخ در فرش بافته شده کاهش می‌یابد. برای مثال، در یک فرش 500 شانه، ارتفاع خواب 11 میلی‌متر است، اما در فرش‌هایی با تراکم بالاتر، این عدد به 7 میلی‌متر می‌رسد. با افزایش شانه فرش، ظرافت و زیبایی طرح آن نیز بیشتر می‌شود. تراکم بیشتر نیز به استحکام و ماندگاری فرش می‌افزاید. بنابراین می‌توان گفت که به طور کلی، بهترین تراکم فرش ماشینی، بالاترین تراکم آن است.
اما باید توجه داشت که فرش با تراکم بالا، قیمت گران‌تری هم دارد و ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد. در هنگام خرید فرش ماشینی، باید به نیازها و سلیقه خود توجه کنید و فضایی که فرش در آن پهن می‌شود را نیز در نظر بگیرید.
برای مثال، برای پذیرایی که رفت و آمد زیادی در آن می‌شود، بهتر است از فرشی با تراکم بالا استفاده کنید تا در برابر سایش و پاخوردگی مقاوم باشد. اما برای اتاق خواب که استفاده‌ی کمتری از آن می‌شود، می‌توان از فرشی با تراکم پایین‌تر و قیمت مناسب‌تر استفاده کرد.
مطالعه بیشتر: بهترین فرش برای اتاق خواب چیست؟
در حالی که تراکم بالا در فرش ماشینی مزایای زیادی دارد، نباید از ویژگی‌های مثبت فرش‌های کم‌تراکم غافل شد. فرش‌هایی با تراکم پایه ۳۶۰۰، که بالاترین حد تراکم محسوب می‌شود، بسیار نرم، لطیف و با جزئیات دقیق بافته می‌شوند.
نکته قابل توجه این است که ضخامت این نوع فرش‌ها به دلیل رابطه عکس بین شانه و ضخامت، در مقایسه با فرش‌های کم‌تراکم پایین‌تر است. به عنوان مثال، فرش 700 شانه با تراکم 2550 ضخیم‌تر از فرش 1200 شانه با تراکم 3600 خواهد بود.
بنابراین، اگر به دنبال فرشی نازک هستید، فرش‌های با شانه بالا به دلیل ضخامت کمتر، گزینه ایده‌آلی برای شما محسوب می‌شوند. در نهایت، انتخاب فرش مناسب به سلیقه و نیاز شما بستگی دارد. با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند تراکم، شانه، ضخامت، طرح و رنگ، می‌توانید فرش ایده‌آل خود را انتخاب کنید.
اگر ضخامت فرش برایتان در اولویت است، بهتر است به سراغ فرش‌هایی با شانه یا تراکم پایین‌تر بروید. فرش‌های 700 شانه به طور کلی از دوام بالاتری نسبت به فرش‌های 1200 شانه برخوردار هستند و ضخامت بیشتری دارند. این نوع فرش‌ها برای مکان‌هایی با تردد بالا مانند پذیرایی یا اتاق کودک مناسب‌تر هستند.
محاسبه شانه فرش
برای محاسبه شانه فرش ماشینی، تنها به یک خط کش احتیاج دارید. کافی است خط کش را در پشت فرش، کنار گره‌های عرضی قرار دهید و سپس تعداد گره‌ها در ۱۰ سانتیمتر از بافت فرش را بشمارید. در جدول زیر، تعداد گره‌های پشت فرش و شانه فرش مربوطه نشان داده شده است.
| شانه فرش | گره در 10 سانتی متر | گره در 100 سانتی متر |
| 500 شانه | 50 | 500 |
| 700 شانه | 70 | 700 |
| 1000 شانه | 100 | 1000 |
| 1200 شانه | 120 | 1200 |
| 1500 شانه | 150 | 1500 |
| 1600 شانه | 160 | 1600 |
این جدول به شما کمک می‌کند تا به آسانی شانه هر فرشی را محاسبه کنید. با این حال، شمارش دقیق گره‌ها در بافت فرش با چشم غیرمسلح دشوار است و می‌تواند با خطا همراه باشد. این موضوع به خصوص در مورد فرش‌هایی با شانه بالا مانند فرش‌های 1200 شانه که گره‌های بسیار ریزی دارند، صدق می‌کند. به همین دلیل، برای اطمینان از صحت محاسبه، توصیه می‌شود تعداد گره‌ها را 2 یا 3 بار بشمارید.
شانه و تراکم چه نقشی در کیفیت و ماندگاری فرش دارند؟
در حالی که شانه فرش (تعداد گره‌ها در هر 10 سانتیمتر عرض) به ظرافت و زیبایی ظاهری فرش می‌افزاید، تاثیر مستقیمی بر کیفیت، دوام و ماندگاری آن ندارد. عوامل دیگری مانند جنس الیاف(آکریلیک یا پلی استر)، تراکم فرش و نوع بافت نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه ایفا می‌کنند.
حتی در برخی موارد، فرش‌هایی با شانه پایین‌تر به دلیل ضخامت بیشتر، مقاومت و طول عمر بیشتری در برابر سایش و پارگی دارند.
به عنوان مثال، فرش‌های 1200 یا 1500 شانه با ظرافت و زیبایی خیره‌کننده‌ای که دارند، به دلیل ضخامت کم، بیشتر جنبه تزیینی داشته و برای مکان‌هایی با تردد کم مناسب هستند.
بنابراین، در هنگام انتخاب فرش به جای تمرکز صرف بر شانه، باید به نیازها و شرایط محیطی خود توجه کرد و فاکتورهای مختلف را در نظر گرفت.
در حالی که فرش‌های با تراکم بالا مانند 1200 شانه، ظاهری ظریف و لطیف دارند، فرش‌های 500 و 700 شانه به دلیل ضخامت بیشتر، مقاومت و ماندگاری بالاتری را ارائه می‌دهند. این ویژگی آنها را به انتخابی ایده‌آل برای مکان‌هایی با تردد بالا مانند آشپزخانه تبدیل می‌کند. درواقع، فرش‌های با شانه پایین‌تر در چنین محیط‌هایی به مراتب عمر طولانی‌تری خواهند داشت و در برابر ساییدگی و پارگی ناشی از رفت و آمد مداوم مقاوم‌تر خواهند بود.
و در آخر…
انتخاب فرش مناسب برای خانه می‌تواند دغدغه بسیاری از افراد باشد. یکی از مهم‌ترین عواملی که باید در نظر بگیرید، تراکم فرش است. تراکم فرش به تعداد گره‌ها در هر متر مربع فرش اشاره دارد و هرچه این تعداد بیشتر باشد، فرش ظریف‌تر، بادوام‌تر و البته گران‌تر خواهد بود.
به طور کلی، فرش‌هایی با تراکم بالا برای مکان‌هایی با تردد زیاد مانند پذیرایی، اتاق نشیمن و راهرو مناسب‌تر هستند. این فرش‌ها به دلیل ضخامت بیشتر و بافت فشرده‌تر، در برابر ساییدگی و پارگی مقاوم‌تر بوده و طول عمر بیشتری دارند.
با این حال، انتخاب تراکم مناسب به نیازها و سلیقه شما نیز بستگی دارد. در هنگام مقایسه تراکم فرش‌ها باید به موارد زیر توجه کنید:
- طول عمر فرش مورد نظر: اگر به دنبال فرشی هستید که سال‌ها برای شما عمر کند، باید به سراغ فرش‌هایی با تراکم بالا بروید.
- سطح رفت و آمد روزانه: برای مکان‌هایی با تردد زیاد، فرش‌هایی با تراکم بالا را انتخاب کنید.
- نوع وسایلی که روی فرش قرار می‌دهید: اگر از مبلمان سنگین یا صندلی‌های چرخ‌دار استفاده می‌کنید، به فرشی با تراکم بالا نیاز دارید.
به یاد داشته باشید که تراکم فرش تنها فاکتور مهم در انتخاب فرش نیست. زیبایی، عملکرد و بودجه نیز عواملی هستند که باید در نظر گرفته شوند. با این حال، تراکم فرش ابزاری عالی برای سنجش کیفیت آن است و می‌تواند به شما در انتخاب فرش مناسب برای خانه‌تان کمک کند.
