سوختگی فرش، مشکلی رایج است که اغلب با آن مواجه می‌شویم. برای رفع این مشکل، روش‌های متعددی پیشنهاد می‌شود که هر کدام بسته به شدت سوختگی و زمان واکنش، کارایی متفاوتی دارند. عامل اصلی در موفقیت این روش‌ها، سرعت عمل در رفع سوختگی است. هرچه زمان بیشتری از ایجاد سوختگی بگذرد، رنگ سوختگی به عمق الیاف نفوذ کرده و پاک‌سازی آن دشوارتر می‌شود.
برای از بین بردن لکه‌های سطحی سوختگی، محلول‌هایی مانند سرکه سفید و جوش شیرین موثر هستند. اما در مواجهه با سوختگی‌های عمیق‌تر، نیاز به روش‌های تخصصی‌تر است. در هر دو حالت، استفاده از دستکش و پوشاندن اطراف محل سوختگی با پارچه برای جلوگیری از پخش ذرات ضروری است.
برخلاف فرش ماشینی، ترمیم سوختگی فرش‌های دستباف و ابریشم به دلیل بافت پیچیده و مواد اولیه طبیعی‌شان، نیازمند دانش و تجربه بسیار بالایی است. به همین علت در این مطلب به روش های رفع سوختگی فرش پرداخته ایم.
انواع سوختگی فرش
فرش به عنوان یکی از عناصر اصلی دکوراسیون خانه‌های ایرانی، همواره در معرض آسیب‌های مختلفی از جمله سوختگی است. از سوختگی‌های کوچک ناشی از سیگار یا اتو تا آسیب‌های بزرگ‌تر ناشی از افتادن قابلمه، هر نوع سوختگی می‌تواند به فرش آسیب برساند. پیش از هر اقدامی برای رفع سوختگی، کسب اطلاعات کافی درباره نوع فرش و روش‌های مناسب بسیار مهم است. اقدام نادرست ممکن است به تشدید آسیب منجر شود. در ادامه، رایج‌ترین دلایل سوختگی فرش و راهکارهای مقابله با آن را بررسی خواهیم کرد.
1- سوختگی فرش با سیگار
برای رفع سوختگی فرش یا موکت با سیگار، دو روش مؤثر وجود دارد.
- قیچی یا موچین: در صورت سوختگی گسترده، می‌توانید با استفاده از قیچی یا موچین، قسمت سوخته را با دقت بسیار زیاد بتراشید. این کار نیازمند حوصله و مهارت است تا سطح فرش یکدست باقی بماند.
- سمباده: برای سوختگی‌های کوچک‌تر، سمباده کشیدن روی قسمت آسیب‌دیده می‌تواند مؤثر باشد. پس از سمباده کشی، با جارو کردن و ماساژ دادن محل، پرزهای فرش را یکدست کنید. انتخاب روش مناسب به میزان و عمق سوختگی بستگی دارد.
پس از انجام هر دو روش پیشنهادی، محل ترمیم شده را با محلول رقیق آب اکسیژنه (یک قسمت آب اکسیژنه به ده قسمت آب) به آرامی تمیز کنید تا لکه‌های سیاه باقی‌مانده از بین بروند. سپس، مقداری پرز از قسمت‌های سالم فرش جدا کرده و با چسب مخصوص ترمیم فرش، روی محل سوختگی بچسبانید تا به طور کامل پوشانده شود.
2- سوختگی فرش با زغال
رفع سوختگی فرش با زغال، مشابه سوختگی سیگار اما در ابعاد بزرگ‌تر است. برای رفع این مشکل، ابتدا سطح سوخته را با سمباده نرم ساییده و سپس با جارو تمیز کنید. پس از آن، انتهای پرزهای سوخته را با قیچی تیز کوتاه کرده و محل سوختگی را با شامپو فرش بشویید. شامپو فرش به لطف خاصیت تمیزکنندگی خود، ذرات کربن را از بین می‌برد. در نهایت، برای از بین بردن لکه‌های باقی‌مانده، می‌توانید از محلول رقیق‌شده‌ی رنگ‌بر استفاده کنید. با انجام این مراحل، می‌توانید تا حد زیادی ظاهر اولیه‌ی فرش را بازگردانید.
3- سوختگی فرش با اتو
رفع سوختگی فرش با اتو با کمک پیاز قابل حل است. کافیست نصف یک پیاز را روی لکه قرار داده و پس از چند دقیقه با آب سرد بشویید. این روش برای سوختگی‌های سطحی مناسب است. اما اگر آسیب عمیق‌تر باشد، پیاز کارساز نخواهد بود. ترمیم خانگی برای سوختگی‌های شدید، چندان توصیه نمی‌شود.
4-سوختگی فرش با قابلمه
سوختگی فرش با قابلمه یا ماهیتابه، خصوصاً در آشپزخانه‌ها، یک اتفاق رایج است که لکه‌های دایره‌ای شکل و زرد رنگی بر جای می‌گذارد. برای رفع سوختگی فرش با قابلمه، می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:
- ابتدا چند تکه یخ روی محل سوختگی قرار داده و به آرامی روی آن بکشید تا دمای الیاف کاهش یابد. سپس با یک شانه دندانه ریز، پرزهای سوخته را شانه بزنید تا ذرات زغال از فرش جدا شوند. پس از آن، با یک دستمال نرم، رطوبت باقی‌مانده را خشک کرده و مراحل را تکرار کنید.
- برای از بین بردن لکه زرد رنگ، می‌توانید از محلول آب اکسیژنه رقیق شده با آب (به نسبت یک به ده) استفاده کنید. با این روش‌ها می‌توانید تا حد زیادی ظاهر اولیه فرش را بازگردانید.
برای آشنایی بیشتر با روش انتخاب مدل فرش آشپزخانه، به مقاله قبلی ما مراجعه کنید تا بتوانید با اطمینان بیشتری فرشی متناسب با سلیقه و نیازهای خود انتخاب نمایید.
نکات کلیدی برای رفع سوختگی فرش
اگر قصد دارید جای سوختگی فرش را در خانه از بین ببرید، این نکات را به خاطر داشته باشید:
- برای رفع سوختگی فرش ناشی از بخاری، ابتدا قسمت آسیب‌دیده را سمباده بزنید و سپس از مخلوط سرکه سفید و آب سرد برای تمیز کردن استفاده کنید.
- توصیه می‌شود از مواد شیمیایی خودداری کنید، زیرا این مواد ممکن است به بافت فرش آسیب بزنند و نتیجه معکوس داشته باشند.
- همچنین توجه داشته باشید که در تمام مراحل قبلی، تنها از آب سرد برای شستشو استفاده کنید؛ آب گرم می‌تواند رنگ‌بندی قسمت آسیب‌دیده را تغییر دهد.
روش های رفع سوختگی انواع مختلف فرش‌ها
هر فرش با توجه به جنس، بافت و ظرافت منحصر به فرد خود، نیازمند روشی خاص برای رفع سوختگی است. در ادامه، روش‌های مناسب برای رایج‌ترین انواع فرش‌ها را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید بهترین روش را برای فرش خود انتخاب کنید.
1-رفع سوختگی فرش دستباف و نفیس
فرش‌های دستباف به دلیل جنس طبیعی خود، مقاومت بالایی در برابر سوختگی دارند. اما برای حفظ زیبایی و ارزش آن‌ها، بهتر است در صورت بروز هرگونه سوختگی، می توانید موارد زیر را دنبال کنید:
- سطح سوختگی را با استفاده از سنباده به آرامی و با احتیاط کامل تمیز کنید و هیچ‌گاه سنباده را به قسمت سوخته فشار ندهید. سپس ناحیه آسیب‌دیده را با جاروبرقی پاک کنید.
- تعدادی پیاز را نصف کرده و بر روی محل سوختگی قرار دهید. بعد از نیم ساعت، پیازها را برداشته و با یک پارچه نرم، محل سوختگی را تمیز کنید.
- تعدادی یخ را بر روی محل سوختگی قرار دهید و اجازه دهید دمای ناحیه تا حد ممکن کاهش یابد.
- پس از چند دقیقه، یخ‌ها را بردارید و ناحیه آسیب‌دیده را با برس نرم تمیز کنید.
- سطح فرش را دوباره جارو کنید و در صورت نیاز، مراحل قبلی را با احتیاط بیشتری تکرار کنید.
فرش ماشینی طرح دستبافت، با تلفیق زیبایی و ظرافت فرش‌های دستبافت و قیمت مناسب، انتخابی هوشمندانه برای بسیاری از خانه‌هاست. این نوع فرش، ضمن حفظ جلوه و شکوه فرش‌های سنتی، به دلیل تولید ماشینی، قیمتی بسیار مقرون به صرفه دارد و امکان بهره‌مندی از یک دکوراسیون لوکس و چشم‌نواز را برای همگان فراهم می‌کند. برای خرید فرش ماشینی طرح دستبافت اینجا کلیک کنید
2-رفع سوختگی فرش گلیم
ویژگی اصلی گلیم این است که از بافت‌هایی کوتاه با تار و پود در هم تنیده ساخته می‌شوند و جنس اصلی الیاف آن نیز پشم حیواناتی مانند گوسفند است. به همین خاطر است که حتی بسیاری از افراد متخصص نیز با احتیاط فراوان به سراغ رفع سوختگی عمیق فرش گلیم می‌روند
برای تمیز کردن گلیم با جوش شیرین، ابتدا باید مقداری جوش شیرین به طور یکنواخت روی تمام سطح آن بپاشید. اجازه دهید جوش شیرین به مدت نیم ساعت روی گلیم بماند تا به خوبی آلودگی‌ها و بوی نامطبوع را جذب کند. جوش شیرین به عنوان یک جاذب قوی عمل کرده و گرد و غبار را از عمق بافت گلیم بیرون می‌کشد. پس از گذشت نیم ساعت، با استفاده از جاروبرقی، تمام جوش شیرین را از روی گلیم به طور کامل جمع‌آوری کنید تا گلیمی تمیز و خوشبو داشته باشید.
3- رفع سوختگی فرش گبه
گبه، با پرزهای بلند و الیاف ظریف، یکی از ظرافت‌های دستبافت ایرانی است که گره‌های آن با دقت فراوانی بافته می‌شود. به همین دلیل، گبه بسیار حساس بوده و استفاده از اتو یا سیگار روی آن می‌تواند به الیاف ظریف آن آسیب جدی وارد کند. در صورت بروز سوختگی، ابتدا میزان آسیب را بررسی کنید. برای سوختگی‌های سطحی که باعث زرد شدن پرزها شده‌اند، می‌توانید از تکه‌ای پیاز یا یخ استفاده کنید. قرار دادن پیاز روی محل سوختگی و تمیز کردن آن، یا قرار دادن یخ و سپس برس کشیدن، می‌تواند به رفع سوختگی‌های سطحی کمک کند.
گبه‌ها به عنوان یکی از محبوب‌ترین فرش‌های دستبافت در بازار شناخته می‌شوند، اما بسیاری از افراد آن‌ها را با گلیم اشتباه می‌گیرند. اگر به دنبال آشنایی بیشتر با ویژگی‌های منحصر به فرد گبه و روش‌های صحیح نگهداری از آن هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ای جامع ما با عنوان گبه چیست را مطالعه کنید.
4-رفع سوختگی موکت و فرش های مدرن
برای جدا کردن تکه‌های سوخته شده‌ی الیاف فرش یا موکت می‌توانید از این روش ساده استفاده کنید: با یک قیچی کوچک، قسمت‌های سوخته و اطراف آن را به آرامی بچینید تا سطح کار صاف شود. سپس، با استفاده از چسب مخصوص الیاف، تکه‌های کوچکی از الیاف سالم و همرنگ را به قسمت‌های خالی بچسبانید. توجه داشته باشید که این روش بیشتر برای موکت‌های تک‌رنگ و فرش ماشینی مدرن مناسب است و برای فرش‌های طرح‌دار و دستباف توصیه نمی‌شود.
روش های رفع سوختگی فرش
سوختگی، یکی از مشکلاتی است که ممکن است فرش‌های ماشینی محبوب ما را تهدید کند. این نوع آسیب به دو دسته کلی سطحی و عمیق تقسیم می‌شود. در ادامه، به بررسی دلایل ایجاد این نوع سوختگی‌ها و روش‌های ترمیم آن‌ها خواهیم پرداخت.
رفع سوختگی فرش با یخ
برای سوختگی‌های سطحی، استفاده از یخ فوراً پس از تماس با جسم داغ بسیار مفید است. با قرار دادن یخ روی محل سوختگی، نه تنها انتقال حرارت به عمق پوست متوقف می‌شود، بلکه از آسیب بیشتر به بافت‌های اطراف نیز جلوگیری می‌شود. این روش ساده، به ویژه در مواردی که سوختگی روی فرش رخ داده است، می‌تواند از آسیب دیدن الیاف فرش نیز پیشگیری کند.
رفع لکه ی زرد سوختگی با سرکه
سوختگی‌های سطحی معمولا لکه‌های زرد رنگی روی سطوح به جا می‌گذارند، در حالی که سوختگی‌های شدیدتر ترکیبی از رنگ‌های زرد و سیاه را ایجاد می‌کنند. برای از بین بردن لکه‌های سوختگی، می‌توانید از محلول رقیق سرکه سفید استفاده کنید. کافیست یک سوم لیوان سرکه سفید را با آب مخلوط کرده و روی لکه اسپری کنید. پس از گذشت چند دقیقه، با یک دستمال نم‌دار محل را پاک کنید. این کار را تا زمانی که لکه کاملاً پاک شود، تکرار کنید.
رفع سوختگی فرش با سنباده
سوختگی باعث می‌شود که نوک الیاف سخت و سفت شود. در این روش، با استفاده از سنباده روی بخش سفت شده فرش، مقداری از آن را ساییده و آثار سوختگی را از بین می‌برید.
رفع سوختگی فرش با قیچی
با استفاده از یک قیچی کوچک، به آرامی و با دقت نوک الیاف سوخته شده را ببرید تا آثار سوختگی محو شوند.
رفع سوختگی فرش با سنگ پا
برای از بین بردن آثار سوختگی سطحی فرش، می‌توانید از سنگ پا استفاده کنید. ابتدا سنگ پا را کاملا تمیز کرده و سپس به آرامی روی قسمت سوخته‌ی فرش بکشید. دقت کنید که زیری سنگ پا به الیاف سالم فرش آسیب نرساند. این کار را تا بهبود کامل سوختگی‌ها ادامه دهید.
رفع سوختگی با روش های هوشمندانه
اگر سوختگی در لبه‌های فرش شما باشد، می‌توانید با قرار دادن مبلمان و وسایل روی آن قسمت، سوختگی را بپوشانید. در صورتی که سوختگی بزرگ‌تر یا در مرکز فرش باشد، می‌توانید فرش را به اتاق دیگری منتقل کنید یا از آن در بخشی دیگر استفاده کنید و با قرار دادن وسایل بزرگ‌تر مانند تخت خواب، کمد، کنسول، میز غذاخوری و… قسمت سوخته را پوشش دهید.
رفع سوختگی فرش با رفو
اگر سوختگی کوچک باشد یا فرش شما از ارزش زیادی برخوردار باشد، استفاده از روش رفو می‌تواند گزینه‌ای راحت و مؤثر برای تعمیر آن باشد.
8. رفع سوختگی با روش های خلاقانه
اگر سوختگی بسیار بزرگ است و نمی‌توان آن را پوشاند یا رفوی آن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست، با کمی خلاقیت می‌توانید از فرش‌های سوخته‌تان، پادری، کیف، کوسن، زیرلیوانی یا حتی تابلوهای زینتی بسازید.
و در پایان…
فروشگاه اینترنتی فرش مشهد با ارائه متنوع‌ترین سبک‌ها، طرح‌ها و نقش‌های فرش ماشینی، گالری کاملی از زیبایی و کیفیت را در اختیار شما قرار می‌دهد. برای تجربه خریدی لذت‌بخش و مشاهده‌ی حضوری این محصولات متنوع، به شعب ما در مشهد (عبادی، قاسم آباد، بازار اطلس) و همچنین از طریق سایت مراجعه نمایید.
